Omdat waarheid en realiteit steeds meer in vraag staan, moeten we een helder oog ontwikkelen, een ‘cold eye’. Is er een ‘practice’ die ons helderheid kan verschaffen in wat verborgen ligt?
Dat de verhuizing een onverwacht cadeau gaat brengen, daar hoopte ik natuurlijk wèl op. Terwijl ik de oude lijst uit het bubbeltjesplastic haal, dwalen mijn gedachten af naar waar hij hing, destijds in het ouderlijk huis. Wie hebben er allemaal in gekeken, hun haren geschikt, de wallen bestudeerd, de verliefde blik opgemerkt?
Het erfstuk laat mij schrikken. Uitgepakt kijk ik in de barsten. Mijn vertrouwde gezicht ligt in duigen. Gefascineerd kijk ik door de kreukels heen. Door de brokstukken heen zie ik een andere realiteit. Ben ik dit?
Waarheidsgehalte en realiteitszin
Denken in termen van ‘waarheid’ en ‘realiteitszin’ lijken onvoldoende aanknopingspunten te bieden om onze werkelijkheid te duiden, zonder dat we in de greep komen van onze onderbuikgevoelens, onbetrouwbare zintuiglijke waarnemingen en vage, door onbewust dogmatische opvattingen gestuurde intuïties.
In onze pogingen te ontsnappen aan de complexiteit en intensiteit van onze buitenwereld kunnen we al te snel onze toevlucht nemen tot keukentafelwijsheid, common sense, of tot het wegdraaien uit de alledaagse buitenwereld.
Hoe is het met het waarheidsgehalte van onze duidingen? En met onze realiteitszin?
Laten we zoeken naar een practice, die samenhang in gebeurtenissen helder maakt en ons gevoeliger maakt voor de grotere bewegingen, waar we onderdeel van zijn. Een practice, die ons helpt te leren kijken met een cold eye: scherp als een Havik.
Waarom is er een probleem met waarheid en realiteit?
In de moderniteit hechten we aan zekerheid. De waarheid moet ons het gevoel van veiligheid, overzichtelijkheid en voorspelbaarheid geven. Dat werkte lang bevredigend: religie en spiritualiteit met religieuze ondertonen boden lang ‘een vaste burcht’. Ook een kunstmatige economie met vooruitgangsgeloof, partijpolitieke opvattingen en de vanzelfsprekende autoriteit van male privilege gaven lang een onbetwiste stevigheid.
Met die hang naar zekerheid lopen we het risico, dat we de waarheid zelden bevragen en construeren naar die zekerheid toe.
In onze postmoderne tijd is waarheid relatief geworden: iedereen heeft zijn eigen waarheid. Soms een versimpeling van de werkelijkheid, soms echo’s van een oud dogma, soms gekopieerde opvattingen van als belangrijk ervaren mensen en soms als resultaat van eigen onderzoek, vooral op internet.
We merken dat de vraag ‘wat is de waarheid’ moeilijker te beantwoorden is.
We hebben veeleer een criterium nodig, dat de betrouwbaarheid van de informatie kan vaststellen.
Als reactie op dit waarheidsrelativisme, ‘het is maar hoe je het bekijkt’, wordt de roep naar feiten, meetbare gegevens en fact checks almaar luider. De Realpolitik, het doorrekenen van het CPB, het pragmatisme – ‘wat werkt is waar’ – veelal cijfermateriaal, dat de onbetwijfelbare realiteit moet vaststellen.
Maar hoe laveren wij tussen de propaganda, de informatiebombardementen en framing, waar onze werkelijkheid mee doorspekt is? Perceptiemanagement masseert onze mindset en solt met onze waarneming en betekenisgeving. De introductie van fake news, de ‘verwarde man’, algoritmes van facebook, het wordt er allemaal niet gemakkelijker op en het benadrukt het belang van de ontwikkeling van een cold eye.
Hoe krijgen we helderheid, een cold eye?
Waar waarheid relatief geworden is en realiteit framing en perceptiemanagement, is het belangrijk om helderheid te vinden. Kunnen we een cold eye ontwikkelen? Een cold eye, los van emotionele lading, opgedrongen sentimenten en eigen onrustige gedachten om scherp te blijven waarnemen.
Helderheid vinden we in de samenhang: het echte verhaal wordt niet gevonden in de gebeurtenissen, maar in de samenhang daarvan. Hoe vinden we die samenhang? Laten we kijken naar de paradox van de schijnbaar tegengestelde polariteiten.
Witte Spiegel
Afstemmen op de Natuurlijke Tijd, op natuurlijke kalenders, kan helpen om gevoeliger te worden voor Grotere Bewegingen, waar wij onderdeel van zijn. Eén manier daarvoor is het gebruik van de Tzolkin, een moderne versie van eeuwenoude kalenders van de Maya’s. Volgens deze kalender reizen we sinds 1 januari 365 dagen lang met de mogelijkheden van de Witte Spiegel.
Witte Spiegel gaat bij uitstek over helderheid en het ontwikkelen van een cold eye.
Laten we vaststellen, dat er geen absoluten zijn, maar uitsluitend polariteiten. We zagen immers al, dat absoluten leiden tot een dogmatische waarheid.
De polariteiten kunnen we als paradoxaal ervaren: onverenigbaar, elkaar uitsluitend en met een onoverbrugbare spanning. Er loopt een breuklijn, een diep kloof.
De Witte Spiegel reflecteert de polariteit: het tegengestelde. In plaats van te spreken van ‘kloof’ of ‘breuklijn’ kunnen we tussen de tegengestelden een fluïde ruimte gaan ervaren: een Tussenruimte.
Toegang tot de Tussenruimte verlangt dat je je ingenomen standpunt, één van de polariteiten, verlaat en de ruimte onderzoekt tussen de polariteiten.
Toegegeven, het vraagt dat je benieuwd en onbevreesd bent om die vaste grond onder je voeten te verlaten en jezelf in een vrije vlucht te brengen.
Practice: de Verborgenheid vóór je plaatsen
Toegang tot de Verborgenheid in de Tussenruimte vraagt rust en ruimte, loskomen van de emotionele ladingen en sentimenten. Laat je ‘lastpak’ met opvattingen, onzekerheden en verwachtingen achter je wanneer je de Tussenruimte wilt betreden.
Hoe meer je ‘compact’ bent – je energie is samengebald, je hebt een strakke focus en opmerkzaamheid, zonder vrees voor wat je zult aantreffen – hoe dieper je de Verborgenheid kunt in reizen en wat je aantreft voor jezelf zichtbaar kan maken.
Wat je voor jezelf plaats, is de Samenhang tussen de gebeurtenissen met hun polariteiten die je onderzoekt. Je krijgt zicht op de Grotere Bewegingen. Zo ontstaat Helderheid uit Verborgenheid.
Het Aandachtige onderzoek van deze onderlagen van de polariteiten werkt verzachtend, verwarmend en verbindend op de polariteiten.
Verborgenheid
Om ons heen kijkend hebben we gezien, dat waarheid en realiteit in ieder geval prominente onderwerpen van gesprek zijn. Ook lijkt er een proces te stagneren: om helderheid te vinden.
Zijn we er al met het constateren en benoemen van ‘breuklijnen’ en ‘de kloof’ en het betwijfelen van de waarheid en de feiten? Of zullen we een beweging voorwaarts moeten maken: de polariteiten nauwkeurig in kaart brengen – welke zijn het eigenlijk – en de ruimte tussen de polariteiten onderzoeken?
Zullen we in staat zijn om wat in de Verborgenheid is, voor ons te plaatsen en met een cold eye te bekijken?
De mogelijkheden van de Witte Spiegel, die geheel 2017 met ons meereist, is de perfecte reisgenoot in dit onderzoek van de Verborgenheid.
Laat gerust de vertrouwde Spiegel eens uit je handen vallen.
Oude Willem, 3 januari 2017 – Gele Elektrische Zon – ‘Ik kan universaliteit het beste dienen door met een ‘cold eye’ de Verborgenheid in te reizen’
